حکمرانی یکی از اساسی ترین نیازهای جوامع بشری است که ضرورت آن بر کسی پوشیده نیست. البته، اختلاف نظرهای جدی در کم و کیف آن وجود دارد، با این حال دغدغه ی اصلی اغلب نظریه پردازان این حوزه، اجرای عدالت و جلوگیری از استبداد، خودکامگی و برقراری نظم و امنیت است. قانون اساسی هر کشوری ضمن تعریف اصول اساسی، ساختار، سلسله مراتب، جایگاه و حدود قدرت سیاسی دولت، به تعیین و تضمین حقوق شهروندان و تنظیم روابط قدرت می پردازد .

حکمرانی خوب گفتمان جدیدی است که با مؤلفه هایی مانند قانونمندی، مشارکت، مسئولیت پذیری، پاسخگویی، شفافیت، اثربخشی و کارایی تعریف می شود که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

کمیسیون جامعه ی اروپا تصریح می کند که حکمرانی خوب، متضمن این موضوع است که دولتمردان، نهادها و سازمان ها به حقوق بشر، اصول دموکراسی و قانونمندی، احترام بگذارند.

بر اساس جدیدترین تعریف بانک جهانی ، حکمرانی خوب، در اتخاذ سیاست های پش بینی شده و صریح حکومت، تصمیمات اداری و سیاسی شفاف، مسئولیت پذیری کارگزاران، پاسخگویی دستگاه های اجرایی در قبال عملکردهای خود، مشارکت فعال شهروندان و همچنین برابری همه شهروندان در برابر قانون تبلور می یابد. به طور کلی می توان گفت حکمرانی خوب، تعیین کیفیت و چگونگی اداره سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور برای رسیدن به اهداف معین شده، می باشد.  این مورد در برگیرنده ی روش ها و راهکارهایی است که شهروندان و سایر کنش گران اجتماعی می توانند از این طریق، توانایی دنبال کردن علایق و حقوق قانونی خود را داشته باشند.

اهداف کلان حکمرانی خوب

• بازساخت جامعه ی مدنی برای تقویت و اعتلای بیشتر سازمان ها، نهادها و جوامع محلی
• کاهش فقر و جدایی گزینی های اجتماعی، قومی و فرهنگی در کشور
• افزایش مشارکت شهروندان و صاحبان منافع در فرآیندهای سیاسی
• کاهش فساد و افزایش سلامت اداری
• بهبود کیفیت معاش و افزایش امکان زندگی برای همه شهروندان
• حفظ و توسعه مردم سالاری
• ایجاد فرصت و امکان برای شهروندان به منظور نشان دادن مطالباتشان
• اعتلای امنیت، برابری و پایداری در کشور

مولفه های حکمرانی خوب در نگرش نهادهای بین المللی

• حاکمیت قانون
• پاسخگویی
• مشارکت
• شفافیت
• برابری طلبی و فراگیر بودن
• کارایی و اثربخشی
• اجماع سازی
• بینش راهبردی
• تمرکز زدایی

 برخی از پیامدهای حقوقی حکمرانی خوب عبارتنداز:

• نگاه واقع گرایانه در مورد اداره ی امور کشور
• تقویت مشارکت شهروندان درفرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری
• اعتماد شهروندان به برنامه های کارگزاران و پشتیبانی قوی شهروندان از آن ها
• تقویت مشروعیت نظام سیاسی
• افزایش آگاهی شهروندان نسبت به حقوق متقابل خود و حکومت
• ایجاد فرصت های برابر در تمامی زمینه ها
• توسعه ی پایدار انسانی
• توسعه ی مردم سالاری و تقویت مشارکت شهروندان، افزایش احترام به حقوق بشر و تقویت همبستگی اجتماعی.
• کاهش فساد و تقویت سلامت اداری و مخالفت با قانون گریزی و هنجارشکنی

همچنین برخی از صاحب نظران دیگر بر این باورند که کاربست مؤلفه ها ی حکمرانی خوب پیامدهایی به همراه خواهد داشت که عبارتنداز:

• ایجاد توسعه ی پایدار انسانی و نیز حمایت و حفاظت از فرصت های زندگی و منابع برای نسل های آینده شامل توانمندسازی، افزایش رضایت مندی، جلوگیری از تحقق شکاف های اجتماعی، پاسخگویی به مطالبات شهروندان، افزایش مشارکت شهروندان و سایر کنش گران در فرآیند تصمیم گیری
• تقویت سرمایه های اجتماعی، سیاسی و انسانی
• کاهش فساد، ارتقای سلامت اداری و مقابله با قانون گریزی و هنجارشکنی
• توسعه ی مردم سالاری، گسترش تکثرگرایی، افزایش احترام به حقوق شهروندی و تقویت همبستگی اجتماعی
• تحقق مؤلفه های حکمرانی سبب ارتقای میزان اعتماد اجتماعی می شود.
• به وجود آمدن نگرشی واقع گرایانه در اداره امور کشور، حفظ وضعیت اخلاقی و عدالت در توزیع مزایای ناشی از نگرش واقع گرایانه به منظور رضایت شهروندان
• سازماندهی منظم و منضبط امور کشور داری با استفاده از جنبه ها ی برتر تفکر سیاسی، اجرایی

 به طور کلی برای اینکه یک حکمرانی، حکمرانی خوب تلقی شود بایستی کارکردهای زیر را داشته باشد:

• قانون گرایی؛ نگرش راهبردی در حل مسائل کشوری؛ بسترسازی لازم برای مشارکت شهروندان در فرآیند تصمیم گیری، تصمیم سازی و اجرای آن، شفافیت در عملکرد دولتمردان، مسئولیت پذیری و پاسخگویی کارگزاران، اولویت دهی برای حل مسائل مربوط به فقر و بیکاری و مانند آن؛ افزایش آگاهی برای تأمین حقوق اقلیت ها و حقوق زنان.

دانلود :

• حکمرانی خوب و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 
  
  
• تحلیلى بر رویکردهاى حکمروایى و برنامه ریزى شهرى در کاهش تغییرات آب و هوایى با تمرکز بر حوزه مدیریت کلان شهر تهران