ممکن است انتظار داشته باشیم که غلظت های آلاینده های هوای داخل کمتر از غلظت آلاینده های هوای آزاد باشد زیرا ممکن است ساختمان به عنوان نوعی حفاظ در برابر منابع بیرونی آلودگی هوا (به عنوان مثال ترافیک و صنایع) عمل کند، اما این انتظار بسته به نوع آلاینده و همچنین نوع محیط داخل و پارامترهای دیگری ممکن است صادق نباشد. در حقیقت، علاوه بر نفوذ احتمالی برخی از آلاینده های هوا از فضای بیرون، بسیاری از فعالیت های معمول از قبیل استعمال دخانیات (کشیدن سیگار و …)، پخت و پز، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، تجهیزات و اثاثیه درون ساختمان، تمیز کردن و … به عنوان منابع داخلی موثر بر کیفیت هوای داخل منجر به کاهش کیفیت آن شده و در برخی موارد غلظت یک آلاینده خاص را تا حدی افزایش دهد که بیشتر از غلظت آن آلاینده در هوای آزاد شود.

• تجهیزات خواب

از بین تمام فعالیت های زندگی، خواب بیشترین زمان را به خود اختصاص می دهد. مطالعات و تحقیقات الگوی زمانی فعالیت، روندهای مشابهی را برای خواب، با هشت تا نه ساعت خواب در روز به طور متوسط در تمام سنین، در سرتاسر جهان نشان می دهد. زمان زیادی که برای خواب صرف می شود موجب شده تا اتاق خواب به یک محیط مهم تبدیل شود. بطورکلی اکثر مطالعات نشان داده اند که غلظت عددی ذرات هوای داخلی از ذرات بسیار ریز با اندازه کوچکتر از ۱۰۰ نانومتر و کربن سیاه در زمان عدم فعالیت و در طول شب وقتی که فعالیت انسان در منزل کاهش می یابد به حداقل مقدار خود می رسند. علاوه بر غلظت آلاینده های هوا ناشی از نفوذ هوای بیرون و یا فعالیت های قبلی، اتاق خواب شامل انتشارات مبلمان و مصالح ساختمانی نیز می باشد. برخی وسایل موجود در منزل، مانند تشک و بالش که افراد در طول خواب با آنها در تماس نزدیک هستند، مورد توجه ویژه قرار گرفته اند. گرد و غبار تشک از طیف گسترده ای از ویروس ها، ارگانیسم ها (باکتری ها ، قارچ ها) و آلرژن های آنها و گرد و غبار معدنی تشکیل شده است که همه آنها در حین حرکت قابلیت تعلیق مجدد دارند. علاوه بر این، تشک منبعی از انواع ترکیبات آلی فرار و نیمه فرار مانند منعطف سازها و بازدارنده های شعله هستند که ممکن است زیرمجموعه ترکیبات آلی فرار باشند و یا به عنوان مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز شناخته شوند. مطالعات کمی در مورد تعلیق ذرات انسانی ناشی از بالش، تشک و سایر وسایل رختخواب وجود دارد، اما گزارش شده است که از نظر بزرگی با ذرات معلق ناشی از سایر فعالیتهای داخلی انسان مانند پیاده روی قابل مقایسه است. گاهی ممکن است اتاق خواب با میزان تهویه کمتر نسبت به سایر محیط های خانگی مشخص شود، که ممکن است مانع از پراکندگی آلودگی ناشی از محیط داخلی شده و بنابراین منجر به تجمع ذرات شود. مطالعات کمی با نتایج نامشخص در مورد الگوهای تهویه و وجود آلاینده های مختلف هوا در طول مدت خواب، ارائه شده است. البته با توجه به مدت زمان صرف شده در اتاق خواب، تحقیقات بیشتری لازم است تا بتوان میزان مواجهه افراد را به طور کامل مشخص کرد.

• پخت و پز (روش پخت و پز، نوع سوخت، نوع اجاق گاز و نوع غذا)

فعالیت های پخت و پز نیز با افزایش غلظت ذرات (و بخصوص غلظت تعداد ذرات) و آلاینده های گازی در محیط های داخلی خانه در ارتباط است. مطالعات نشان داده اند که تنوع گسترده ای بین مناطق، به دلیل انواع مختلف اجاق، سوخت ها، روش های پخت و پز و انواع مواد غذایی وجود دارد.

انتشار گازهای گلخانه ای در کشورهای در حال توسعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است، خصوصاً در جاهایی که جمعیت ها از سوختهای جامد استفاده می کنند و از اجاق های آشپزی نامناسب (بخصوص در مناطق روستایی) استفاده می کنند. تقریبا نیمی از خانوارهای جهان برای پخت و پز وابسته به سوخت های جامد هستند (به عنوان مثال چوب، پسماندهای کشاورزی، مواد دفعی حیوانات و زغال سنگ). که این نسبت در مناطق مختلف متفاوت است، سوختهای جامد در بیش از ۶۰ درصد خانوارهای آفریقا و آسیای جنوب شرقی، ۴۶ درصد در منطقه اقیانوس آرام غربی ، ۳۵ درصد در منطقه مدیترانه شرقی و بسیار کمتر (کمتر از ۲۰ درصد) در قاره آمریکا و اروپا استفاده می شوند. در کل دنیا، مواجهه با آلاینده های ناشی از سوختهای جامد (برای پخت و پز، گرمایش و روشنایی) مسئول ۸/۲ میلیون مرگ و ۶/۸۵ میلیون سالهای از دست رفته عمر بواسطه ناتوانی در سال ۲۰۱۵ بوده است. مطالعات متعددی ارتباط مواجهه با این آلاینده ها و پیامدهای نامطلوب بارداری (به عنوان مثال کم وزنی هنگام تولد، مرده زایی)، بیماری تنفسی (به عنوان مثال عفونت دستگاه تنفسی از جمله سل، و همچنین تشدید شرایط التهابی ریه مانند آسم)، سرطان، بیماری قلبی و عروقی (مانند سکته مغزی) و سایر موارد بهداشتی (مانند بیماری های چشمی، پیری پوست) را نشان داده اند. مطالعات متعددی (که بیشتر آنها در هند و چین انجام شده است) گزارش کرده اند که فرد در محلهای در حال پخت و پز (عمدتاً زنان) در معرض غلظت های بسیار زیاد دوده های پخت و پز قرار دارند که البته نوع سوخت تأثیر بسزایی در کیفیت هوای داخل IAQ و پیامدهای بعدی آن بر روی سلامت دارد. در واقع، مطالعات تأثیر قابل توجه زیست توده و احتراق زغال سنگ را بر غلظت آلاینده های هوا در فضاهای داخلی نشان داده اند. سلسله مراتب انواع سوخت بر اساس میزان غلظت PM_۲.۵ گزارش شده در آشپزخانه ها به ترتیب از زیاد به کم به شرح زیر است: زیست توده، زغال سنگ، نفت سفید و اجاق های LPG/ برقی، با زیست توده و ذغال سنگ انتشار PM_۲.۵ بسیار بالاتر از نفت سفید و LPG/ برقی دارند. به عنوان مثال، در یک مطالعه در جنوب هند، غلظت PM قابل تنفس (PM با قطر آیرودینامیکی کمتر از ۴ میکرومتر؛ PM_۴) در خانه ها با استفاده از زیست توده بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم در دقیقه در طول پخت و پز، و با میانگین ۲۴ ساعته غلظت شخصی ۲۳۱ ± ۱۰۹ میکروگرم بر متر مکعب است و برای کسانی که درگیر نیستند برای ۲۱ ± ۹۰ میکروگرم بر متر مکعب می باشد. همچنین در یک مطالعه مشابه برای افرادی که از سوختهای پاکتر (گاز یا کروسان) استفاده کرده بودند میانگین مواجهه ۲۴ ساعته کمتری (۳۹ ± ۸۲ میکروگرم بر متر مکعب) داشته اند. در مطالعه ی دیگری در چین مقایسه سوختهای ذغالسنگ، گاز و اجاق برقی برای پخت و پز نشان داد که میانگین ۲۴ ساعته غلظت ذرات PM_۲.۵ در فصول غیرگرمایشی به ترتیب ۲۱۳، ۶۵ و ۵۵ میکروگرم بر متر مکعب بوده است. اگرچه تغییر سوخت منجر به کاهش زیاد PM و غلظت دیگر آلاینده ها می شود، اما امکان جایگزینی کامل با سوخت های تمیز ممکن است برای سال های طولانی در مناطقی که تأمین سوخت مشکل است غیرقابل اجرا باشد.

نوع اجاق همچنین یک عامل تعیین کننده مهم در انتشار و در همینطور غلظت های داخلی آلاینده ها است. در برخی از کشورهای در حال توسعه، آشپزخانه های سنتی و قدیمی که معمولاً منجر به مصرف بیشتر سوخت و انتشار بیشتر آلاینده های هوا می شوند در غلظتهای داخلی بسیار مؤثر هستند. نوع اجاق مورد استفاده در یک خانه به سطح درآمد بستگی دارد، زیرا اجاق ی پیشرفته تر به درآمدهای بالاتری نیاز دارند. انجام مداخلات برای تعویض اجاق های فعلی به انواع پیشرفته تر احتمالاً دستیابی به یک مرحله موفقیت آمیزتر از تغییر نوع سوخت برای کاهش مواجهه است. با این وجود، موفقیت در تغییر اجاق نیز چالش برانگیز است، زیرا باید توسط جامعه پذیرفته شود و باید با در دسترس قرار دادن قطعات جایگزین از آن حمایت شود. نتایج یک متاآنالیز در یک آزمایش بر روی اجاق های “تمیزتر” (مجهز شده به هود یا دودکش) کاهش قابل توجهی در متوسط ۲۴ ساعته غلظت آلاینده ها نشان داد. که این کاهش برای PM_۲.۵ ۴۲ % (۲۹-۵۰ %) به علت جایگزینی اجاق پیشرفته، و ۸۳ % (۶۴-۹۴ %) برای تغییر به اجاقهای اتانول بود. در مورد کاهش مونوکسید کربن، کاهش در محدوده ۳۹% (۵۵-۱۱ %) برای سوخت جامد بدون دودکش تا ۸۲% (۹۵-۷۵ %) برای اجاق های اتانول بوده است. تعویض اجاق های سنتی با نوع پیشرفته تر آنها یا همراه با دودکش منجر به کاهش ۸۲ % در غلظت NH_{۳  ،} ۵۳ و ۴۰ % در غلظت ذرات کربن سیاه شده است. البته باید توجه شود که آزمایش های بررسی کاهش غلظت ها در شرایط واقعی نسبت به شرایط آزمایشگاهی کاهش کمتری را نشان می دهند.

همانطورکه در بالا اشاره شده است، NO_۲ به عنوان یکی از محصولات جانبی فرآیند احتراق توسط استفاده از وسایل گازسوز از قبیل اجاق گازها در هوای داخل منازل مسکونی و … می باشد. در یک مطالعه مداخله ای در منازل مسکونی که از اجاق گازهای بدون تهویه یا هود استفاده می کردند اثربخشی تعویض اجاق گازهای موجود با با اجاق گازهای برقی، نصب یک هود بر روی اجاق گازهای موجود و استفاده از سیستم های تصفیه هوا دارای فیلترهای با راندمان بالا برای ذرات معلق و فیلتر کربنی بر روی غلظت NO_۲ بررسی شده است. در این مطالعه ۷۸ خانه بررسی شده است: ۱۷ تا از خانه ها اجاق گاز الکتریکی دریافت کردند، ۱۵ تا از منازل مسکونی هود یا سیستم تهویه برای اجاق گاز خود دریافت کرده اند و ۴۶ منزل مسکونی دستگاه تصفیه هوا دریافت کردند. غلظت NO_۲ به مدت ۱ هفته قبل از مداخله و به مدت یک هفته بعد از مداخله و همچنین طی سه ماه پس از آن اندازه گیری شده است. تعویض اجاق گاز به اجاق برقی به ترتیب میانه غلظت NO_۲ را به میزان ۵۱ و ۴۲ درصد در طی ۳ ماه پس از مداخله در آشپزخانه و اتاق خواب کاهش داده است. استفاده از دستگاه تصفیه هوا منجر به کاهش ۲۷ درصدی در آشپزخانه و ۲۲ درصدی در اتاق خواب شده است. استفاده از هود منجر به کاهش قابل توجهی در غلظت NO_۲ آشپزخانه و اتاق خواب نشده است. 

علاوه بر آلودگی ناشی از سوخت های مختلف، مواد غذایی همچنین می توانند مقادیر زیادی از آلاینده ها را منتشر کنند. مطالعات متعددی غلظتهای بالای حاصل از پخت و پز مواد را گزارش کرده اند و پخت و پز را به عنوان یکی از فعالیتهای داخلی با بیشترین تاثیر بر غلظت ذرات معلق در کشورهای توسعه یافته به ویژه در محدوده اندازه ذرات ریز و فوق العاده ریز معرفی کرده اند. در هشت خانه در هنگ کنگ، پخت و پز ۶۲ % از کل PM_۲.۵ و با سهم نسبی بسیار پایین تر برای PM_۱۰  برآورد شده است. همچنین در ۳۷ خانه در ایالات متحده آمریکا میانگین افزایش غلظت بالاتر از غلظت زمینه PM_۲.۵ در اثر فعالیت های پخت و پز ۵۱ میکروگرم در مترمکعب برآورد شده است. در نروژ، سرخ کردن وافل حتی اگر هود هم روشن باشد باعث افزایش غلظتPM_۱۰  تا ۱۹ برابر بیشتر می شود (۱۳۰ میلی گرم در متر مکعب) و اگر هود خاموش باشد منجر به افزایش ۶۲ برابر بیشتر (۲۴۶ میلی گرم متر مکعب) از غلظت زمینه می شود. برای PNC ها، در آشپزخانه ها بعد از پخت و پز غلظت ها بین ۱۰ تا ۴۰ برابر بیشتر است، دیگر مطالعات مقادیر بالاتری را در زمانهای بدون پخت و پز (۶۲۹۹-۱۲۲۰ ذره در سانتی مترمکعب) و ساعتهای پخت و پز (۱۴۰۰۰۰۰ ذره در سانتی متر مکعب) در خانه های تایوان گزارش کرده اند. مواد تشکیل دهنده نیز ممکن است باعث افزایش نرخ انتشارات شوند.

همچنین روش های پخت و پز نیز در میزان انتشارات موثرند. مطالعات مختلفی بر روی تاثیر روش های پخت و پز از قبیل کباب کردن (با استفاده از سوختهای جامد)، کباب کردن، سرخ کردن به روش غوطه ور کردن، سرخ کردن تابه ای، سرخ کردن به همراه تکان دادن، جوشاندن و بخار کردن بر روی جرم ذرات (PM_۱۰ و PM_۲.۵) و بیشتر ترکیبات شیمیایی آن (کربن عنصری، کربن آلی، هیدروکربن های پلی سیلیک، آلدهیدها، فلزات و PNC) انجام شده است. انتشار و تشکیل UFP به دلیل فرآیندهای احتراقی که در هنگام پخت و پز اتفاق می افتد. همچنین بخارات گرم نیز ممکن است سرد شده و هسته های تشکیل UFP های بیشتری شوند. اکثر انتشارات ذره ای در طی فرایند پخت و پز و در محدوده اندازه کمتر از میکرون (عموماً دامنه ذرات فوق العاده ریز، <100 نانومتر) قرار دارند و شامل قطرات روغن، محصولات احتراق، بخار حاصل از آب مورد استفاده برای پخت و پز و مواد تشکیل دهنده، و آلاینده های آلی متراکم شده است. مواد با چربی بیشتر ممکن است منجر به بیشترین میزان انتشار PM_۲.۵ شوند در حالیکه با یک روش یکسان پخت و پز مواد با مقادیر کمتر چربی ممکن است اسیدهای چرب بیشتری تولید کنند که این حالت بیشتر در انواع گوشت و انواع مختلف چربی ها دیده می شود. همچنین دمای پخت و پز بر روی انتشار ذرات اثر گذار است بطوریکه بیشترین انتشار ذرات در پخت با دمای بالاتر روغن مشاهده شده است.

• تمیزکاری

تمیز کردن یکی دیگر از فعالیتهای رایج داخلی است که می تواند باعث بدتر شدن IAQ شود. در ایالات متحده بزرگسالان به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز را برای تمیز کردن خانه های خود صرف می کنند. امور مربوط به تمیز کردن برای از بین بردن مواد ناخواسته مانند گرد و غبار و ذرات معلق در هوا از روی کف و مبلمان ضروری است. با این وجود، چنین فعالیتهایی می تواند علاوه بر تولید گازهای گلخانه ای از محصولات تمیز کننده منجر به تعلیق و توزیع مجدد ذراتی که قبلاً بر روی سطوح مختلف داخلی ته نشین شده اند شود. پارامترهایی که بر اثربخشی فعالیت های تمیزکردن تاثیر می گذارند شامل وسایل مورد استفاده (مانند جاروبرقی و جارو کردن)، انواع مختلف سطوح رفتارهای تمیز کردن هستند. فواصل بیشتر بین زمان های تمیز کردن باعث افزایش میزان گرد و غبار تجمع یافته بر روی کف (جرم غبار در واحد سطح) می شود و به دنبال آن باعث افزایش گرد و غبار تعیلق یافته می شود. همانند پخت و پز این فعالیت ها ممکن است باعث افزایش غلظت ذرات بصورت متناوب و دائمی شوند و گاهی ممکن است باعث پیک های بالای غلظت نیز شوند.

تعلیق مجدد ذرات توسط اختلاط مکانیکی در حین فعالیت های تمیز کردن مانند جاروبرقی و جارو زدن به صورت دستی بیشترین تاثیر را در تولید ذرات درشت PM_۲.۵-۱۰ دارند. برای مثال در یکسری آزمایش مربوط به جاروبرقی بر روی فرش محققان گزارش کرده اند که PM_۱۰ به میزان > 17 میکروگرم بر متر مکعب افزایش داشته است در حالیکه میزان تعلیق PM_۲.۵ حدود ۱/۱ میکروگرم بر مترمکعب بوده است. در مطالعه ی دیگری تاثیر فعالیت های معمول در فضای داخل بر غلظت PM_۲.۵ هوای داخل ساختمان ۳۲ میکرو گرم بر مترمکعب برآورد کرده است، در حالیکه پیک غلظت ۳ دقیقه ای PM_۵ برای جاروبرقی بین ۸۱ تا ۹۰ میکروگرم بر مترمکعب گزارش شده است. بیشتر تحقیقات مربوط به انتشارات ناشی از فعالیتهای نظافتی، بر روی خود محصولات تمیز کننده متمرکز شده است، که با طیف گسترده ای از بیماریهای تنفسی، پتانسیل سرطان زایی و اختلال در غدد درون ریز همراه هستند. طیف گسترده ای از محصولات تمیز کننده منجر به تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی مختلف شامل ترپنها، کلر، آمینها و آلدهیدها می شوند که چنین انتشاراتی از محصولات نظافتی بخصوص ترپنها (در درجه اول لیمونن و لینولل)، می توانند با ازن نفوذی از محیط بیرون واکنش داده و منبع قابل توجهی برای آئروسل های آلی ثانویه محیط داخل باشند. تبخیر محصولات واکنش های ابتدایی ازن از بیشترین (فرمالدهید) به کمترین (اسیدهای دی کربوکسیلیک) و در آخر آنهایی هستند که منجر به تولید آئروسل های آلی ثانویه شوند. البته شکل گیری فزاینده و سریع UFPs حتی در صورت وجود غلظت کمی از واکنش دهنده ها می تواند رخ دهد.

در نمونه های گرفته شده از منازل افراد غیر سیگاری در فنلاند، انتشارات حاصل از محصولات تمیزکننده به عنوان یکی از منابع عمده در شکل گیری ترکیبات آلی فرار محیط های داخل شناخته شده اند، با این توضیح که دارای ۱۸ % از واریانس ترکیبات آلی فرار (انتشارات ترافیکی محیط بیرون و همچنین ۱۸ % از واریانس ترکیبات آلی فرار محیط داخل) می باشد. در کانادا محصولات خانگی خصوصا تمیزکننده ها مسئول تولید ۴۴ % از کل ترکیبات آلی محیط های داخل هستند. البته با گرم شدن هوا در فصول گرمتر و نیز به علت تهویه بیشتر شاهد ترقیق بیشتر این ترکیبات در محیط های داخل هستیم. البته لازم به ذکر است که میزان بالای PNC و غلظت جرمی کمترPM  برای محصولات تمیزکننده آشپزخانه ها در مقایسه با استفاده از جارو برقی در برخی از مطالعات نیز گزارش شده است. بعلاوه برای کاهش انتشار ترکیبات آلی فرار و کاهش مواجهه با ترکیبات آلی فرار و سایر آلاینده ها در هنگام فعالیت های تمیز کردن با انجام تهویه مطلوب قابل دستیابی است.

• گرمایش

به دلیل داشتن درجه حرارت پایین در طول زمستان، برخی از مناطق جهان برای حفظ دمای داخلی مناسب نیاز به گرمایش دارند. در کشورهای در حال توسعه بیشتر خانواده ها از سوخت جامد در اجاق های نامناسب برای گرمایش و همچنین برای پخت و پز استفاده می کنند، از این رو میزان غلظت ها و پیامدهای بهداشتی متعاقب آن مانند مواردی است که قبلاً برای انتشار پخت و پز توضیح داده شده می باشد. در کشورهای توسعه یافته، گرمایش مرکزی اغلب سیستم اصلی است. با این حال، در سال های اخیر، اجاق گاز و شومینه های چوبی محبوبیت بیشتری یافته اند، بخشی از آن به دلیل جذابیت آنها (ایجاد یک محیط دنج و گرم) و همچنین هزینه کمتری در مقایسه با سایر سوخت های گرمایشی می باشد. در آلمان خانه های با سیستم گرمایش مرکزی غلظت PM، فلزات سنگین و PAH کمتری را نسبت به خانه های گرم شده در اثر سوختن ذغالسنگ یا شومینه های روباز سوز چوبی نشان دادند. در انگلستان غلظتهای بالای مونوکسید کربن و دی اکسید نیتروژن در خانه های با سیستم های گرمایش غیرسوختی نسبت به خانه های با سیستم گرمایش سوختی مشاهده شده است. در مطالعه ای گوستفن و همکارانش میزان سطوح هیدروکربن های آروماتیک حلقوی در خانه هایی که از چوب به عنوان سوخت در اجاق، شومینه ها و بخاری ها استفاده می کردند را با خانه هایی که از گرمایش الکتریکی استفاده کرده بودند مقایسه نمودند. آنها مشاده کردند که میانه ۲۴ ساعته بنزوآلفاپیرن در محیط داخل خانه های با سوخت چوب چهار برابر (۵۲/۰ نانوگرم در مترمکعب) بیشتر از خانه های رفرنس (۱۲/۰ نانوگرم بر مترمکعب) بود. البته برای بیشتر ترکیبات هیدروکربن های آروماتیک حلقوی غلظت های داخلی کمتر از غلظتهای هوای آزاد بوده است. از طرفی دیگر، استفاده از هفت اجاق شومینه (که به طور کلی به گونه ای طراحی شده اند که محفظه آتش بدون نفوذ باشد) مورد آزمایش قرار گرفتند که افزایش قابل توجهی در غلظت داخلیCO ، CO_۲ ،NO ، NO_۲، VOCs، فرمالدئید و استالدهید مشاهده نشد اما در غلظت UFP ها و بنزن افزایش وجود داشته است.

• افراد ساکن

حضور انسان می تواند در IAQ نقش داشته باشد. حرکت افراد (به عنوان مثال راه رفتن) می تواند ذراتی را که قبلاً بر روی سطوح مختلف در داخل منازل ته نشین شده اند (به عنوان مثال کف، مبلمان)، و یا بدن افراد می توانند از طریق ریزش پوست بدن یا واکنش های ازن با چربی های سطح پوست و/یا محصولات مراقبت شخصی (مانند عطرها) مجددا معلق شوند. تعلیق مجدد می تواند منبع مهمی برای ذرات معلق در مقایسه با سایر منابع داخلی باشد. شدت و بزرگی تعلیق مجدد ذرات با اندازه ذرات، بار گرد و غبار، نوع سطح، ماهیت و شدت فعالیت، تهویه و رطوبت نسبی متفاوت است. این حالت برای ذرات درشت از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا برای ذرات در محدوده اندازه ۷/۰ تا ۱۰ میکرومتر افزایش می یابد. در مطالعات آزمایشگاهی PM_۱۰ در طول عمل راه رفتن ۸۴% افزایش یافته، در حالیکه هیچ تاثیری بر روی PNC مشاهده نشده است و تاثیر خیلی کمی نیز بر روی UFP تایید شده است. در این آزمایش بار بیشتر گردوغبار با PM_۱۰ بیشتری همراه بود که این مورد نشان می دهد با حذف منظم گرد و غبار (یعنی تمیزکردن) با راه رفتن افراد در یک اتاق ذرات معلق در هوا کاهش می یابند. فرش ها نسبت به کف های سخت باعث تعلیق مجدد ذرات با محدوده اندازه ۳ تا ۱۰ میکرومتر می شوند و این در حالیست که اختلاف معناداری در حدود اندازه های ۴/۰ تا ۳ میکرومتر مشاهده نشده است. تیان و همکارانش در مطالعه ای نشان دادند که ۹۰ دقیقه طول می کشد تا ذرات معلق به سطح زمینه قبلی خود برگردند و ته نشین شوند. بسیاری از فعالیت های دیگر نظیر حرکت کاغذ، مرتب کردن تختخواب و تا کردن لباسها نیز می توانند باعث تعلیق مجدد ذرات شوند. البته فعالیتهای پرتحرک تر، فرشها بجای کفپوش های چوبی و تعداد افرادی که این فعالیت ها را انجام میدهند همگی با تولید ذرات با غلظت های بالاتر در ارتباط هستند. ترکیب ذرات معلق به شرایط محیطی، منطقه و عملکرد ساکنین بستگی دارد. ذرات غبار داخل می توانند از مواد معدنی، فلزات سنگین، هیدروکربن های معطر حلقوی، سموم دفع آفات، فتالات، مهار کننده های شعله، عوامل مداخله گر در غدد درون ریز، باکتری ها، ویروس، قارچ ها، گردوغبار مایت و سایر بقایای حیوانی تشکیل شوند. از این رو، علاوه بر اثرات سلامتی ناشی از مواجهه با ذرات معمولی، بیماری های مرتبط با آلرژن ها و بیماری های عفونی با مواجهه با گرد و غبار معلق خانگی ارتباط دارند. علاوه بر این از آنجاییکه ازن به سرعت با چربی های پوست، مو و لباس ها واکنش می دهند تنها حضور یک نفر بر شیمی ازن داخلی اثر می گذارد. که این امر منجر به کاهش قابل توجهی در غلظت ازن می شود این در حالیست که این واکنش ها در نتیجه عمل ازن باعث افزایش غلظت سایر ترکیبات نظیر گروه های کربونیل، کربوکسیل یا آلفا هیدروکسی کتون می شود. بنابراین، اتاقهای ساکنین معمولاً حاوی مقادیر کمتری SOAs (Secondary Organic Aerosols) ناشی از واکنشهای ازن ـ ترپن هستند، زیرا با توجه به در دسترس بودن اکسیدانها واکنش ازن با پوست ساکنین، کاهش می یابد. از نظر مصرف ازن، اسکالن مهمترین ماده تشکیل دهنده لیپیدهای سطح پوست است و پس از آن اسیدهای چرب اشباع نشده نیز وجود دارند. واکنشها با روغن پوست می توانند در بخش شاخی پوست که در گرد و غبار داخلی وجود دارد اتفاق بیفتند و همچنین در روغنهای پوستی به دلیل انتقال به سطوح در اثر تماس صورت می گیرد. علاوه بر این، محصولات مراقبت شخصی نیز در مصرف ازن تأثیر دارند. اثر صابون ها، شامپوها، عطرها و سایر محصولات مراقبت شخصی می تواند چندین ساعت پس از استفاده از فرد دفع (واجذب) شود. یکی از فراوان ترین ترکیباتی که در بدن انسان یافت می شود، لیمونن است، که می تواند در محصولات مراقبت شخصی یافت شود.

• تاثیر محصولات و اثاثیه بر هوای داخل منازل مسکونی

همانطورکه در بالا اشاره شد، یکی از آلاینده های بسیار مهم برای IAQ ترکیبات آلی فرار در نظر گرفته می شود. فرمالدئید در سال ۲۰۰۴ توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان گروه یک ترکیبات سرطانزا برای انسان دسته بندی شده است. همانطورکه مستحضرید، همانند بسیاری از آلاینده های دیگر، این ترکیب دارای منابع انتشار متفاوت برای هوای داخل و آزاد می باشد. از منابع انتشار آن برای هوای آزاد می توان به بیوسفر، واکنش های اتمسفری ترکیبات آلی فرار و احتراق زیست توده و سوخت اشاره کرد. همانند بسیاری از دیگر ترکیبات آلی فرار، از منابع انتشار فرمالدئید در هوای داخل ساختمان می توان به محصولات و اثاثیه درون ساختمان از قبیل محصولات چوبی اشاره کرد. در حقیقت در محصولات چوبی به میزان گسترده ای از افزودنی های بر پایه فرمالدئید استفاده می شود. علاوه بر این، شیمی هوای داخل ساختمان و احتراق می تواند منجر به تولید این آلاینده هوای داخل ساختمان شود. غلظت فرمالدئید در هوای داخل ساختمان معمولاً بیشتر از غلظت آن در هوای آزاد می باشد زیرا عمدتاً به علت منابع انتشار داخلی و نرخ تبادل هوای کم می باشد. در یک مطالعه مروری که در سال ۲۰۱۹ به چاپ رسیده است، C. Liu و همکاران نتایج بسیار جالبی را ارائه کرده اند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. جدول شماره ۱ مناطق، نوع ساختمان، فصل و ماه نمونه برداری و تجهیزات مورد استفاده برای ۳۱ مطاله بررسی شده در این مطالعه مروری را نشان می دهد.

جدول شماره۱ . مناطق، نوع ساختمان، فصل و ماه نمونه برداری و تجهیزات مورد استفاده برای ۳۱ مطاله بررسی شده.

همانطورکه در شکل شماره ۱ نشان داده شده است، غلظت فرمالدئید در هوای آزاد برای کشورها و مناطق در حال توسعه در محدوده ۱۰۰ – ۲/۰ میکروگرم بر متر مکعب بوده است و برای کشور ایران (شهر تهران) در محدوده ۹-۷ میکروگرم بر متر مکعب بوده است در حالیکه برای کشورها/مناطق توسعه یافته این محدوده کوچکتر بوده و از ۱ تا ۲۰ میکروم گرم بر متر مکعب بوده است. در حقیقت، از دلایل آن می توان به اجرای دقیق تر استانداردها و قوانین در خصوص کاهش آلاینده های هوا در کشورهای توسعه یافته اشاره کرد و بالعکس در کشورهای در حال توسعه یا استانداردی وجود ندارد یا اینکه نادیده گرفته می شود.

[۱] High Performance Liquid Chromatography (HPLC)